Testis Kanseri Nedir?
Testis torbası içinde yer alan, sağ ve sol olmak üzere iki parçadan oluşan testisler, erkek üreme hücreleri olan spermlerin üretildiği organdır. Aynı zamanda, erkeklik hormonu olan testosteronu da üreten testis, erkek üreme sisteminin en önemli parçalarından biridir.
Testiküler kanser olarak da bilinen testis kanseri ise penisin alt bölümünde bulunan testislerde görülen bir kanser türüdür. Genel olarak genç erkeklerde daha sık görülen bu kanser türü bazı durumlarda tek testiste, bazı durumlarda ise iki testiste birden görülebilir.
Testis Kanseri Nedenleri Nelerdir?
Diğer kanser türlerinde olduğu gibi testis kanserinin de nedeni tam olarak bilinmese de bazı risk faktörlerinden söz etmek mümkündür:
YaÅŸ
Genetik faktörler
Ä°nmemiÅŸ testis
Testisin anormal geliÅŸmesi
Testis iltihabı (orşit)
HIV enfeksiyonu
Kısırlık
Testis kanserinin en önemli risk faktörlerinin başında yaş faktörünün olduğu söylenebilir. Testis kanserinin en yaygın olarak 15-35 yaş grubundaki erkeklerde görüldüğü söylenebilir. Ancak, hastalığın her yaş grubunda görülebileceği de unutulmamalıdır.
Kriptorşidizm olarak da bilinen inmemiş testis sendromu da yaşla birlikte öne çıkan risk faktörleri arasında yer alır. Doğumsal bir bozukluk olan bu sendromda testislerden biri ya da her ikisi de testis torbasına inmemiş halde durur. Bu sendromun görüldüğü erkeklerde testis kanseri görülme riski daha fazladır. İnmemiş testis sendromundan korunmak amacıyla 1-2 yaş grubundaki çocuklara orşiopeksi işlemi uygulanarak bu rahatsızlığın tedavisi sağlanabilir.
Kalıtımsal faktörler de testis kanseri riskini artırmaktadır. Ailesinde ve özellikle 1. dereceden akrabalarında testis kanseri öyküsü bulunan bireylerde bu kanserin görülme olasılığının daha fazla olduğu söylenebilir.
Sayılan tüm bu risk faktörlerinin tespit edilmiş olmasına rağmen, diğer kanser türlerinden farklı olarak tüm risk faktörlerini karşılayan bir erkekte testis kanserinin görülmediği durumlar da yaşanabilir. Yapılan araştırmalar testis kanseri görülen erkeklerin pek çoğunda bu risk faktörlerinden hiçbirine rastlanmadığını göstermektedir. Bu anlamda risk faktörlerinin, testis kanseri oluşumunda çok büyük bir etken olmadığı söylenebilir.
Testis Kanserinde Hangi Belirtiler Görülür?
Testis kanserinin yaygın olarak görülen belirtileri aşağıda sıralanmıştır:
Testiste kitle oluÅŸumu ya da ÅŸiÅŸlik
Testiste sıvı birikmesi
Testislerin farklı boyutta olması
Alt karın, kasık ve testis bölgesinde ağrı
Testis bölgesinde rahatsızlık hissi
Metastaz durumunda sırt ağrısı, nefes darlığı, göğüs ağrısı
Genel olarak testislerin birinde ya da ikisinde ağrısız bir şekilde gelişen şişlik ve kitleler en yaygın görülen belirtilerin başında gelir. Şişlik başta olmak üzere kanser belirtilerinin tamamının farklı etmenlerden kaynaklanabileceği unutulmamalıdır. Örneğin, herhangi bir yaralanma ya da testis bölgesinde iltihaplanma da bu belirtilerin görülmesine neden olabilir. Bununla birlikte, testis kanserinin erken evrede teşhis edilmesi tedavinin başarı oranını artıracağı için herhangi bir belirti görülmesi durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurmak en iyisi olacaktır.
Testis kanserinin metastaz yaptığı durumlarda ise farklı belirtiler de görülebilir. Lenf bezleri, akciğer ve karaciğer bu kanserin en yaygın yayılım alanlarından bazılarını oluşturur. Kanserli hücreler lenf bezlerine yayılım gösterdiğinde genellikle bel bölgesinde ağrı görülür. Akciğer metastazlarında ise öksürük, öksürürken kan görülmesi, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi belirtiler yaygındır. Karaciğer metastazının en yaygın belirtisi ise karın ağrısıdır.
Testis kanseri nadiren de olsa beyne de metastaz yapabilir. Bu durumda, hastalarda oldukça şiddetli baş ağrıları görülür.
Testis Kanseri Türleri Nelerdir?
Testis kanserinin sınıflandırılması genel olarak hücre yapısı ve tipine göre yapılır. Bununla birlikte, neredeyse tüm testis kanserlerinin temelinin germ hücresi olduğu söylenebilir. Germ hücresi, tüm vakaların yaklaşık %95’inin kökenini oluşturmaktadır. Görevi sperm üretmek olan bu hücreler aynı zamanda cenin içinde organ ve dokuların gelişmesinde de görev alır.
Germ hücresinin iki farklı alt türü bulunmaktadır:
Seminoma
Her yaştan erkekte görülme ihtimali olsa da genel olarak ileri yaştaki erkeklerde daha çok ortaya çıkan seminoma, tüm testis kanseri vakalarının yaklaşık yarısını oluşturur. Çok agresif bir tür olmayan seminoma türünün radyasyon tedavisine daha iyi yanıt vermesi sebebiyle bu vakalarda tedavinin başarıya ulaşma ihtimali daha yüksektir.
Nonseminoma
Seminoma dışı olarak adlandırılan nonseminoma, genel olarak 15-30 yaş aralığındaki genç erkeklerde görülen bir testis kanseri türüdür. Çok hızlı şekilde gelişen ve yayılan kanserli hücreler farklı alt türlere ayrılır. Embriyonal karsinom, yumurta (yolk) kesesi karsinom, koriyokarsinom ve teratom, seminoma dışı kanser türleridir. Bu alt türler genel olarak iki farklı türün karışımı şeklinde kendini gösterir.
Testis Kanseri Kaç Evreye Ayrılır?
Testis kanserinde uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi için kanserin evresinin bilinmesi büyük önem taşımaktadır.
Evre 0
Karsinoma in situ olarak da adlandırılan Evre 0, germ hücrelerinden kaynaklanır. Bu evrede kanserli hücreler dokulara doğru henüz yayılım göstermemiştir. Genel olarak hastalarda herhangi bir belirtinin görülmediği bu evrede elle hissedilen bir kitleden de söz etmek mümkün değildir. Kanser, genellikle tesadüfen ortaya çıkar ve biyopsi gibi yöntemlerle kesin tanı konur.
Karsinoma in situnun tüm vakalarda kansere dönüşmeyeceği de unutulmamalıdır. Bu nedenle, tedavi planından önce doktorlar belli bir süre gözlem yapmayı da tercih edebilir.
Evre I
Kanserli hücreler bu evrede yalnızca testis içerisinde görülür. Başka bir doku ya da organda bulunmayan hücreler bu erken dönemde teşhis edilirse tümör alınarak tedavi sağlanabilir. Testisin cerrahi yöntemlerle tamamen alınması durumunda protez uygulamasına başvurulabilir.
Evre II
Bu evrede kanserli hücreler alt abdominal bölgeye yayılım gösterebilir. Karın içinde bulunan lenf nodlarına yayılan tümör, birinci evrede olduğu gibi cerrahi yöntemlerle alınabilir. Bu durumda bazı hastalarda kısırlık görülebileceği unutulmamalıdır.
Evre III
Bu ileri evre testis kanserinde hücreler metastaz yapmıştır. Lenf nodlarının yanı sıra çevre doku ve organlara da kanserli hücreler yayılım gösterir. Metastaz en çok akciğerde görülse de karaciğer ve nadiren beyinde de görülebilir. Bu evrede teşhis edilen kanserin tedavisinin oldukça zorlu olacağı söylenebilir.
Testis Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
Testiste oluşan herhangi bir kitle ve şişlik, testis kanserinden şüphelenilmesine neden olur. Bu durumda fiziki muayene ve hastanın tıbbi öyküsünün alınmasının yanı sıra laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemlerinden de yararlanılır.
Ultrason, teşhis için başvurulan ilk görüntüleme yöntemidir. Testiste hissedilen şişliğin katı ya da içinin sıvı dolu olup olmadığı ultrasonografi sonucunda anlaşılabilir. Katı şişlikler genel olarak testis kanserine işaret eder.
Ayrıca, kanserli hücrelerin yayılım alanının belirlenmesi amacıyla akciğer grafisi ve karın taramaları da yapılabilir.
Testis Kanserinde Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Testis kanserinin tedavisi kanserli hücrelerin yayılım alanına, kanserin türüne ve hastaların genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Özellikle erken evrede teşhis edilen kanserde temel tedavi yönteminin ameliyat olduğu söylenebilir.
Testis Ameliyatı
Genellikle erken evrede tanısı konan testis kanserinde testislerin alınması için radikal inguinal orşiektomi ameliyatı yapılır. Özellikle kanserli hücrelerin yalnızca testis içinde bulunması ve yayılım göstermemesi bu ameliyatta başarı olasılığını artırır.
Yalnızca tek testisin alınmasını içeren operasyonlar hastalarda herhangi bir komplikasyona neden olmaz. Bazı hastalar tek testisin alınmasının ardından kısırlık ya da ereksiyon problemleri yaşayacağını düşünse de böyle bir durum söz konusu değildir. Bununla birlikte, her iki testisin birden alınmasının kısırlığa sebep olabileceği unutulmamalıdır.
Kanserli hücrelerin lenf nodlarına da yayıldığı durumlarda ise lenf bezleri ameliyatla alınabilir. Karından kesi açılarak yapılan bu ameliyatın ardından erkeklerde ereksiyon problemleri görülmez.
Cerrahi yöntemlere ek olarak başta seminoma türü testis kanseri olmak üzere hastalara radyoterapi ve kemoterapi de uygulanabilir.